Tăng cường và tổ chức thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê

Thành phố Cao Bằng là  trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế văn hóa và xã hội của tỉnh Cao Bằng, là đô thị hạt nhân phát triển kinh tế quan trọng của tỉnh, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng của khu vực.

Thành phố Cao Bằng có 11 đơn vị hành chính trực thuộc bao gồm 8 phường và 3 xã. 

Chi Cục Thống kê Thành phố được Cục Thống kê tỉnh Cao Bằng giao 5 chỉ tiêu công chức. Năm 2020, Chi Cục Thống kê Thành phố thực hiện kế hoạch công tác với khối lượng công việc được giao khá lớn, gồm các cuộc điều tra thường xuyên, các báo cáo thống kê… trong Kế hoạch công tác được Cục trưởng Cục Thống kê giao tại Quyết định số 491/QĐ-CTK, ngày 30 tháng 9 năm 2019 của Cục Thống kê tỉnh Cao Bằng. Thực hiện Điều tra nông thôn, nông nghiệp giữa kỳ năm 2020. Điều tra lao động việc làm, điều tra doanh nghiệp, điều tra năng suất, sản lượng lúa vụ Đông Xuân, điều tra cá thể…

Chi Cục Thống kê Thành  phố xác định tăng cường và tổ chức thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê đóng vai trò quan trọng giúp Chi Cục Thống kê hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

1. Xây dựng Kế hoạch kiểm tra, giám sát

Căn cứ Kế hoạch công tác được giao, định hướng công tác kiểm tra, giám sát của Chi cục Thống kê và tình hình thực tế của địa phương. Ngay từ đầu năm  năm 2020, lãnh đạo Cục đã giao cho các Chi cục Thống kê phối hợp cùng các phòng ở Cơ quan Cục tham mưu việc xây dựng Kế hoạch  kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê trên địa bàn Thành phố theo hướng có trọng tâm, trọng điểm; tăng cường phối hợp với các phòng nghiệp vụ; quan tâm đến những đơn vị xã, phường có nhiều hạn chế, yếu kém và chú ý đến những đơn vị làm tốt để làm điển hình  cho các đơn vị khác học tập; dành nhiều thời gian tập trung cho kiểm tra, giám sát các cuộc điều tra. Năm 2020, Chi cục Thống kê Thành phố xây dựng kế hoạch  kiểm tra, giám sát cụ thể như sau:

- Kế hoạch kiểm tra, giám sát việc thực hiện Phương án điều tra đối với hầu hết các cuộc điều tra.

2. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện

Việc thực hiện công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê của Chi cục Thống kê Thành phố luôn được Ban lãnh đạo Cục quan tâm, chỉ đạo sát sao và tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt.

Trước khi thực hiện mỗi cuộc kiểm tra, giám sát Chi cục trưởng Chi cục Thống kê đều phân công nhiệm vụ cho từng công chức; yêu cầu xây dựng kế hoạch tiến hành cho mỗi cuộc kiểm tra, đảm bảo đầy đủ mục đích, yêu cầu, nội dung cần thực hiện và tiến độ về thời gian, xây dựng đề cương yêu cầu đối tượng kiểm tra báo cáo và thiết lập các loại hồ sơ lưu trữ theo quy định. 

Sau các đợt kiểm tra, giám sát, các cá nhân được giao nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đều có báo cáo kết quả, đánh giá những mặt làm được và chưa làm được của các đơn vị được kiểm tra, giám sát; chỉ rõ tên đơn vị, cá nhân còn để xảy ra sai sót và rút kinh nghiệm trong Chi cục Thống kê.

Trong năm 2020, Chi cục Thống kê Thành phố đã lập kế hoạch và thực hiện nhiều đợt kiểm tra, giám sát đối với các xã, phường, điều tra viên, trong việc thực hiện Phương án điều tra đối với tất cả các khâu từ khâu lập bảng kê, khâu thu thập thông tin ghi phiếu… đồng thời hướng dẫn công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã thực hiện công tác kiểm tra, giám sát điều tra trên địa bàn.

Do công tác điều tra thống kê trong năm 2020 có một số cuộc điều tra thực hiện việc thu thập thông tin bằng phiếu điện tử nên việc thực hiện công tác kiểm tra, giám sát của Chi cục Thống kê Thành phố đã có những đổi mới; chương trình kiểm tra, giám sát được thực hiện trên phần mềm trong hệ thống không gian mạng: Kiểm tra tiến độ hàng ngày của điều tra viên; kiểm tra chất lượng thông tin trên phiếu điều tra khi có chênh lệch thông tin giữa bảng kê và phiếu điều tra; kiểm tra thời gian phỏng vấn của điều tra viên với hộ điều tra; kiểm tra xem điều tra viên có đến hộ không bằng hệ thống định vị… Qua công tác kiểm tra, giám sát đã thông báo cho điều tra viên những vấn đề nghiệp vụ cần lưu ý hoặc những thông tin trong phiếu cần kiểm tra, xác minh lại; việc đổi mới công tác kiểm tra, giám sát theo cách này đã mang lại hiệu quả cao hơn, chấn chỉnh kịp thời các sai sót từ khâu thu thập thông tin.

3. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê năm 2020

Qua công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê năm 2020, nhìn chung các đơn vị được, kiểm tra đã thực hiện đúng các quy trình, quy định tại phương án các cuộc điều tra như công tác rà soát, lập bảng kê danh sách các đơn vị điều tra, rà soát mẫu điều tra; việc tuyển chọn điều tra viên điều tra; việc tổ chức tập huấn nghiệp vụ; việc thu thập thông tin ghi phiếu điều tra; việc kiểm tra, giám sát cuộc điều tra; việc nghiệm thu và tiến độ thực hiện các cuộc điều tra đã cơ bản đảm bảo; công tác lưu trữ, bảo quản phiếu điều tra đúng quy định. Tuy nhiên, qua  kiểm tra, giám sát cá nhân thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê đã phát hiện những nội dung còn hạn chế, sai sót trong thực hiện Phương án các cuộc điều tra, trong thực thi công vụ, trong đó có những nội dung cần lưu ý:

a. Đối với việc thực hiện Phương án điều tra Nông thôn, nông nghiệp giữa kỳ năm 2020.

- Công tác lập bảng kê và rà soát bảng kê ở một số địa bàn chưa thực hiện tốt, còn bỏ sót hoặc xác định thừa, thiếu hộ, nhân khẩu; việc lập bảng kê chưa theo đúng thứ tự hộ;

 - Ở lớp tập huấn có hiện tượng học viên chấp hành chưa tốt nội quy lớp học, còn chủ quan trong việc ghi chép, thiếu tập trung trong khi nghe giảng bài và thực hành;

- Công tác thu thập thông tin của điều tra viên ở một số địa bàn còn gặp khó khăn do năng lực hạn chế, sử dụng điện thoại thế hệ cũ nên khi phỏng vấn thu thập thông tin chưa đáp ứng yêu cầu. Điều tra viên chủ yếu là cán bộ Văn phòng - Thống kê cấp xã, phải cùng lúc thực hiện nhiều nhiệm vụ nên có ít thời gian dành cho việc kiểm tra chất lượng, thông tin phiếu.

- Công tác kiểm tra, giám sát của Chi cục do lực lượng giám sát viên mỏng, mỗi giám sát viên phải phụ trách nhiều địa bàn và kiêm nhiệm nhiều công việc nên việc kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, liên tục, thực hiện các bước kiểm tra, giám sát chưa đúng quy trình.

b. Đối với việc thực hiện Phương án các cuộc điều tra thường xuyên

- Còn có sự chênh lệch về số liệu của thông tin ghi phiếu khi điều tra và khi kiểm tra, giám sát.

- Việc tuân thủ quy trình điều tra, kỹ năng quan sát, phỏng vấn, khai thác thu thập thông tin của một số điều tra viên chưa tốt; phương pháp tiếp cận đối tượng điều tra còn hạn chế dẫn đến còn sai sót...

Công tác tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê của Chi cục Thống kê Thành phố trong những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định, tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế. Trong thời gian tới, Chi cục Thống kê Thành phố phải tiếp tục nỗ lực phấn đấu khắc phục hạn chế trong công tác tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê trên địa bàn, góp phần nâng cao chất lượng số liệu thống kê; phục vụ tốt hơn nhu cầu của cấp ủy và chính quyền các cấp; đảm bảo hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước trong lĩnh vực thống kê.

Qua thực tiễn thực hiện công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê của Chi cục Thống kê Thành phố thời gian qua, có thể rút ra một số kinh nghiệm sau:

Một là, phải coi trọng và thực hiện có hiệu quả công tác phổ biến, tuyên truyền giáo dục pháp luật về thống kê bởi đây là yếu tố không thể thiếu trong hoạt động quản lý nhà nước về thống kê; giúp mọi tổ chức, công dân hiểu rõ hơn quyền và nghĩa vụ của mình đối với hoạt động thống kê từ đó tích cực ủng hộ ngành Thống kê.

Hai là, phải có sự quan tâm chỉ đạo sát sao và tạo điều kiện về mọi mặt của lãnh đạo Cục Thống kê đối với công tác tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê. Luôn ý thức được công tác  kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê là yếu tố quyết định nhằm nâng cao chất lượng số liệu thống kê, tạo vị thế của ngành.

Ba là, Đối với công chức Văn phòng - Thống kê xã, phường, trong điều kiện đặc thù công việc của địa phương rất nhiều nên công chức Văn phòng - Thống kê hầu hết dành thời gian cho công việc văn phòng của Ủy ban nhân dân; còn thời gian dành cho công tác thống kê rất ít. do vậy Cục thống kê nên tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ thống kê cho đội ngũ này.

Trên đây là công tác tổ thức thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động thống kê của Chi cục Thống kê Thành phố năm 2020./.